18 Ocak 2014 Cumartesi

Mod Pilleri Hakkında Önemli!

Bu blog yazısı, buhar hayranı ve pil uzmanı Timmothy Braun tarafından yazılmış bir makalenin uyarlanmış halidir. İki bölümün ilkidir. Bu yazı, modlarda kullanılan piller hakkında daha teknik bir kavrayışa kavuşmayı arzu eden kişiler için hazırlanmıştır ve farklı pil yapıları hakkında daha derinlemesine bir kavrayış ile birlikte, istenen uygulama alanı için uygun pilin nasıl belirleneceği bilgisini sunmaktadır.


Metal piston düğmeli ve tertibatsız mekanik bir modda, kırılgan bağlantı pildir. Yüzünüze en yakın durumdayken asla bozmak istemeyeceğiniz bir bağlantıdır bu. Mekanikteki pile aşırı yüklenmek, küçük bir boru bombası yaratmak anlamına gelebilir.

Bir sürü insan, neye bulaştığını anlamadan ve Vamo gibi sıkıntısız bir cihaz olmadığını fark etmeksizin, mekanik moda geçiyor. Mekanik mod, detaylar konusunda daha fazla dikkat ve tüm değişkenler hakkında daha derinlemesine bir kavrayış gerektirir. Forumlardaki insanlar sıklıkla şöyle diyor: "Mekanik modlar çok basit, içine bir pil at ve devam et. Neden acemilere göre olmadığını söylediklerini anlayamıyorum." Çünkü dikkat etmeniz gereken her şeyi yeterince anlamazsanız, bir şeylerin ciddi şekilde ters gitmesi ihtimali yüksek olacaktır.

Mekanik modlar öğrenme cihazları değildir. Onlarla deney yapılmaya başlanmadan önce, iyice anlaşılmaları gerekir. Şu ana dek, insanların şansı yaver gitti. Bazı kişiler kullandıkları pilleri kontrol etmiyor, bobinlerinin resistans değerini bilmiyor, ama hiçbir şey olmuyor, onlar da kalkıp başkalarına aynı şeyleri denemeleri için sahte bir güvenlik hissi aşılıyorlar, ama tek bir bozuk bobin ya da tek bir bozuk pil birinin yüzünü sonsuza dek değiştirmeye yetecektir.



Bu piller, orijinal olarak, bizim onları kullandığımız alan için tasarlanmamışlar. Aslında, okuduğuma göre, cihazlarda tek pil olarak ve korumasız kullanım için tasarlanmadıklarından, Panasonic, Sanyo, Sony ve Samsung bizim bu pilleri kullanıyor olmamızdan hiç de hoşnut değiller. Mevcut olmalarının sebebi, el feneri, ışın kalemi ve bisiklet elektroniği geliştiricileriyle ilişkilendirilebilir. Talep bu piyasalarda oluştu ve çeşitli kişiler tarafından karşılandı, ardından da e-sigaralar ortaya çıktı ve talep birden arttı.

Pil ve mod sınırlamaları hakkındaki biraz temel bilgiyle ve daima güvenli pil teknikleriyle, bu pilleri buharlamada kullanmak epey güvenli sayılabilir. Yeter ki, besledikleri güce her zaman riayet edin. - Baditude
_______________________

Pil, e-sigaranın en ilkel parçasıdır. Tüm endüstriyi sürükleyen yaşam kaynağıdır. İlk e-sigaralarda, tüketici e-sigarasının taşıdığı pilin türü hakkında hiçbir endişe duymazdı, tek bildiği güvenli olduğu ve boşaldığında şarj cihazına takılacağıydı. Mod piyasasının patlayışı (kasıtlı bir cinas yoktur) ve düşük rezistanslı atomizerlerin yükselişiyle, daha eğitimli bir tüketiciye olan ihtiyaç büyük ölçüde arttı.



Bu yazı, bütün o esrarengiz rakamların anlamlarını ve buharlama deneyiminizi nasıl etkilediklerini içermektedir. Çok fazla tekniğe girmeden ve herkesin uykusunu getirmeden, onu mümkün olduğunca basit tutmayı deneyeceğim...



Bütün o rakamlar ve harfler tam olarak ne anlama geliyor? Tüm sıralama şu şekilde parçalanabilir: İlk harf, pilin kimyasal karakterini gösterir. İkinci ve en önemli harf, malzemeyi gösterir. "I" pilin Lityum İyon türünden bir pil olduğunu gösterir. "C" malzemenin kobalt olduğunu, "M" manganez olduğunu, "N" ise nikel olduğunu gösterir. "R" pilin şarjlanabilir olduğunu gösterir. Bu bilgiler ışığında, "ICR" Li-İyon/kobalt/şarjlanabilir demektir. Manganez veya nikel kullanılması, pilin "daha güvenilir yapıda" olmasını sağlar.

Pil tanımlaması, pil satın almanın en güç taraflarından biri olabilir. Bütün piller eş değerde yaratılmaz ve iki pilin ikisinin de IMR18650 olarak etiketlenmiş olması, aynı kapasiteye, aynı niteliklere ve aynı güvenlik özelliklerine sahip oldukları anlamına gelmez.

Bizim e-sigaralarda kullandığımız piller genellikle 5 rakamın izlediği 3 harften oluşan endüstri tanımlı bir kimlik düzenini takip eder; örn. IMR18650, ICR14500, NCR18650 vb. İlk üç harf pilin esas yapısını ve kapasitesini gösterir. Takip eden rakam dizisiyse, pilin yaklaşık fiziksel boyutunu ve şeklini gösterir.

Pil görev döngüsü, pilin artık şarj edilemez hale gelmeden önceki "tekrarlanabilir" yaklaşık şarjlanma sayısını ifade eder. Görev döngüsü 500 şarjdan ibaret olabilir, ama pilin çekirdek bileşimine göre farklılık da gösterir.

Şu dikkate alınmalıdır ki, lityum iyon pilin "pil hafızası" yoktur, tahminî ömrünün sonlarına yaklaşıldıkça kapasitesi giderek azalır. Yani diğer birçok şarjlanabilir pil türünde yaptığınız gibi, şarjlamadan önce pilin şarjını tamamen boşaltmanız gerekmez. Ayrıca, onu, içinde şarj kalmış olduğunu farz ederek, önce eve götürüp şarj cihazına takmadan, alır almaz da kullanabilirsiniz.

Gizli İstatistikler
Yukarıda anlatılan pil tanımlayıcısı, pilin nelerin üstesinden gelebileceği hakkında basit bir hikaye sunuyor bize, ama e-sigara ve bilhassa mod kullanıcıları için en önemli şeylerden biri de maksimum deşarj oranıdır. Buharcılar kendi bobinlerini tasarlamaya başlayınca, maksimum deşarj oranı daha yaygın bir konu oldu. Olayların doğal akışı, içimizdeki şiddetli daha fazla buhar üretme güdüsü ve ohm-altı (< 1.0 ohm) direnç bobinleri sayesinde, lityum iyon pillerin fiziksel sınırlarının yakınında tehlikeli şekillerde dans ediyoruz.

Maksimum deşarj oranı genellikle C değeriyle ölçülür ve pile de, kendinize de fiziksel zarar vermeden pilden ne kadar akım (Amp) çekebileceğinizi gösterir. Maksimum deşarj değerinden fazlasını çekerseniz, pil kararsızlaşır, ısıl sürüklenme durumuna geçer ve sıcak gazlar, büyük alevler çıkarabilir ya da patlayabilir. Modların özelliklerinde, sıklıkla, "pil havalandırma delikleri" gibi terimler yer alır. Bu delikler, çoğu pil arızası durumunda, gazları ve alevleri yüzünüzden güvenli bir şekilde uzak tutma konusunda başarılıdır.

C ölçü biriminin anlaşılması biraz zor olabilir. C ölçüsü, pilin toplam kapasitesine ait akım değerini gösterir. Örneğin, 1C'lik maksimum deşarj değerine sahip 2600 mAh'lık bir pil, maksimum 2.6 amperlik veya 2600 mAh'lık bir akım çekişinin üstesinden gelebilir; gayet basit. Değeri 2C yaparsanız, maksimum deşarj oranı 5.2 amper, 3C yaparsanız, 7.8 amper olur ve bu böyle uzar gider.

IMR veya Manganez (Li-Mn) katotlu piller modcuların gözde pil türüdür. IMR piller, başlangıçta, ICR kardeşlerinden çok daha yüksek deşarj oranları sağlayan basit manganez katotlar kullanırdı. Ama bu kayıpsız olmazdı. Yüksek dirençli manganez katot yüzünden, IMR pillerin çok daha küçük bir görev döngüsü olurdu; toplam pil kapasitesi de ICR'lerin neredeyse yarısı kadardı.

Zamanla, üreticiler, görev döngüsünü ve pil kapasitesini geliştirmek için, maksimum deşarj oranındaki küçücük bir düşüşü göze alıp, manganezi nikelle karıştırmaya başladılar. Kararsız hale gelmeden önce daha yüksek iç sıcaklıklara dayanabildikleri için, IMR piller ICR pillerden daha güvenli bir temel yapıya sahiptirler. Ayrıca manganez katot çok daha düşük iç dirence sahiptir ki, bu da, rezistansın ısı üretimiyle doğrudan ilişkisi olduğu için, daha yüksek direnç oranının ardındaki itici güçtür.

Bazı IMR veya melez/IMR pillerin 30 amp'a varan değerlere sahip olmalarıyla birlikte, çoğu IMR pilin maksimum deşarj değeri 10 amp'tır. Bu da, bugünkü pillerin daha yüksek kapasite ve yüksek direnç dengelerinden kaynaklanmaktadır. Ama maksimum deşarj değerini hiç dikkate almamak da hassas bir konudur. Şüpheli bir durumda, pilinizin amp değerinden zincirleme deşarj oranını gösteren veri sayfasını bulmak için Google kullanılabilir.

ICR veya Kobalt elektrotlu piller, lityum iyon pillerin ilk şekliydi. Bu piller bugün sorunsuzca satın aldığımız çoğu atomizeri destekleyebilir. ICR piller yüksek kapasiteleriyle ünlüdür ve sıradan buhar cihazları için uygundur, ama gelişmiş cihazlarda kullanılmak için kesinlikle uygun değillerdir.

Ohm Kanunu'na göre, 1.8 ohm bobinli bir cihazı 4.2v ile çalıştırmak pilden 2.3 amp çeker. Bu, gayet güvenli bir şekilde, sıradan 2600 mAh ICR 18650 pilin 2.65 amp'lık değerinin altındadır. Ancak, bir RBA'daki ev yapımı 1.0 ohmluk bobini 4.2v'ta kullanmak 4.2 amp çeker ki, bu değer pil değerinin çok üstündedir ve kullanılması güvenli olmayacaktır.

Mod Pillerini Daha Derinlemesine Anlamak II. Bölüm

NCR piller, Panasonic ve diğerleri tarafından üretilen yeni tip "melez" pillerdir. NCR piller, ICR piller gibi kobalt katot kullanır, ama IMR pillerle aynı nikelli melez yapıya sahiptir. Bu, onlara daha yüksek toplam pil kapasitesi verdiği gibi, daha yüksek direnç kabiliyeti de sağlar. Bütün NCR pillerin "yüksek dirençli" sayılmadığını bilin; Panasonic NCR18650B 3400 mAh ve NCR18650A 3100 mAh yüksek dirençli değildir. - Baditude

E-sigaralar için NCR pillerin çöküşü, kapasite değerlerinin hesaplanış şeklinden doğar. NCR piller, pilde fiziksel zarar oluşmasının öncesinde çok daha düşük bir minimum deşarj voltajı kapasitesine sahiptir. IMR/ICR piller 3,2V civarı bir limite sahipken, bu piller 2,5V'a kadar deşarj edilebilir.

NCR pillerin HRL ya da Isıya Dirençli Tabaka adı verilen bir özelliği daha vardır. HRL, dahilî kısa devre şartlarında bile pili aşırı ısınmadan koruyan, katodun etrafındaki ilave bir tabakadır. Bu, onu piyasadaki en güvenli pillerden biri yapar, lakin daha önce bahsedilmiş olan genel voltaj aralığı sınırlamaları yüzünden, pil kapasitesinin %20-30'unu kaybedersiniz.

Korumalı Korumasıza Karşı

Buhar çevrelerinde korumalı pil kullanımının korumasız pilden daha güvenli olduğu şeklinde yaygın bir yanlış anlama mevcuttur. Korumalı pilin pile fazla yüklenmenizi önleyeceği, pilin patlamasına veya gaz salmasına engel olacağı yönünde bir inanış vardır. Bu inanışın nasıl ortaya çıktığından emin değilim, ama açıklığa kavuşturulması gerekiyor. "Korumalı" olarak etiketlenmiş bir pil, kaldırabileceğinden daha yüksek bir akım çekişi uygulamanıza her zaman engel olamaz.

"Korumasız" terimi muğlaktır ve sıklıkla yanlış anlaşılır. Korumalı devre kullanmayan "güvenli yapıdaki bir IMR veya melez" anlamına gelebileceği gibi, "korumasız ICR pil" de kastediliyor olabilir. Korumasız ICR piller ASLA modlarda kullanılmamalıdır; onlar el fenerleri veya dizüstüler gibi başka uygulamalarda kullanılır. - Baditude

Pillerdeki koruma devreleri üreticiden üreticiye farklılık gösterir, ama esasen pili aşırı deşarj (pili minimum şarj değerinin altında kullanarak) ya da aşırı şarj etmenizi önler. "Koruma" kelimesi de her şeyi kapsamaz. Kimi sadece aşırı deşarj koruması sağlar, kimi aşırı şarj koruması; bazı pillerdeyse sağladığı şey aşırı akım korumasıdır.

Tam olarak hangi korumaların sağlandığını öğrenmek için ya pil üreticisinin elinden bilgi broşürünü kapmanız, ya da satıcınızın onu çevrimiçi olarak listelemiş olmasını ümit etmeniz gerekir. Korumalı piller çoğunlukla korumasız kardeşlerinden boy olarak daha uzundur. Sebebi, pilin içine yerleştirilmiş olan ilave devre sistemidir. Satın almaya kalkışmadan önce boyutlarını doğrulayın.

Daha önce adı geçen lityum iyon pillerdeyse PTC veya Pozitif Sıcaklık Katsayısı denen bir devre bulunur. Bu devre pilin içindeki pozitif ucun hemen üzerine yerleştirilmiştir ve "korumalı" etiketine bağlı olmaksızın hep mevcuttur. PTC, pilin sıcaklığı arttıkça direncini de yükseltmek için tasarlanmıştır.

PTC'nin ardındaki teori şudur: Direnç yükseldikçe, pilden yapılan akım çekişi düşer - Ohm Kanunu. Bu, birçok kazanın felakete dönüşmesini önler, ama buna bel bağlanmamalıdır. PTC fark edilemeyecek şekilde tasarlanmıştır ve dikkat etmediğiniz taktirde pile yine de aşırı yüklenebilirsiniz. Ayrıca statik elektriğe maruz kalırsa ya da hatalı bir şarj cihazı yüzünden PTC devreleri iflas edebilir. PTC iflas ederse, çoğu kez pili kusursuzca kullanmaya devam etmenize izin verecek bir duruma düşer.

Ohm Kanunu 101
Ohm Kanunu, Voltaj, Direnç ve Akım arasındaki ilişkiyi belirler: I = E / R

I = voltaj (volt)
E = akım (amp)
R = direnç (ohm)

Kendi bobinlerinizi sarıyorsanız, Ohm Kanunu ile aşina olmalısınız. Bu, pilinizi ilk kez ateşlemeden ve sınırlarını mümkün olduğunca aşmaya zorlamadan önce, üzerindeki yükü hesaplamanızı sağlar.

Ohm Kanunu Hesap Makinası

Esasen, 1,5 ohm dirence sahip bir bobin sarıp, ona 4,0v uygularsam:
4,0v / 1,5ohm = 2,6 amp

Bu demek olur ki, pilinizin üzerinde 2,6 amp'lık akım yükü olacak. Eğer bir ICR18350 kullanıyorsam, pilin sınırlarını zorluyor olacağım; halbuki bir IMR18350 bu işi kolaylıkla kıvırabilirdi.

Peki AW tam olarak nedir?

Provari sahibi olan herkes, Provape'in AW olmayan pil kullanılırsa garantinin geçersiz hale geleceğiyle ilgili sevimli minik uyarısını bilir. AW, büyük şirketlerden (Panasonic, Samsung vb.) pil satın alıp kalite kontrolleri yapan Çin merkezli bir şirketin sahibi olan Andrew Wan adlı bir adamın isminin baş harfleridir. Pil kalite kontrolünden geçer geçmez, çekici, kırmızı bir ambalajla kaplayıp, AW etiketlerini ekleyiveriyorlar.

Gerçek şudur ki, iç yapı olarak, AW etiketli bir pil ile Panasonic, Samsung vb. etiketli bir pil tam olarak aynı şeylerdir. Aw, pili sadece bir dizi kontrolden geçiriyor. Pillerini daha güvenli kılar mı bu? Tam olarak değil. Endişeyi gidermeye yarar mı? Kesinlikle.

Giderek daha çok insan yenilenebilir atomizer piyasasına atıldıkça, sıralı sigortalar da daha popüler hale geliyor. Sıralı sigortalar, modunuzun içindeki pilin negatif ucunun altına yerleştirdiğiniz küçük, disk şeklindeki parçalardır. Çoğunlukla 7 amp değerinde olan bir sıralı sigorta, sizi cihaz arızasından veya düşük atomizer rezistansından koruyacağı gibi, pilinizden kazara çok fazla akım çekmenizi de önler. Sıralı sigortalar epey ucuzdur, ama modun pil kısmına sığabilmesi için küçük bir boşluk ihtiyacı doğurur. Mekanik bir mod kullanıyorsanız ve pilinizin altına bunlardan bir tane sığdırabiliyorsanız, düzeneğinize bir ya da iki tane eklemenizi öneririm. Vamo, ZMax, Provari vb. bir düzenlenmiş mod kullanıyorsanız, bu koruma onların işlemci devresine zaten eklenmiş olduğu için, sıralı sigorta muhtemelen fazlalık olacaktır. Smok da, Vape Safe de bilhassa e-sigaralar için tasarlanmış olan ucuz sıralı sigortaları önerir..

Çift mi, tek mi?
Bazı modlara, mod 18650 için yapılmışsa, iki adet 18350 sığdırabilirsiniz. Bu, voltaj çıkışını 3,6V'tan 7,2V'a yükseltir ki, bu da daha fazla buhar demektir. Yaşasın. AMA, bunu ASLA yapmamalısınız. Pil birleştirmeye aşina değilseniz, kendinizi ve başkalarını tehlikeye atıyorsunuz demektir. Bazen bir şeyi sırf "yapabiliyor" olmanız, onu "yapmalısınız" demek değildir.

"Hadi be, dizüstülerde birden çok pil var, e-sigaramda neden olamasın?" diye düşünebilirsiniz. Dizüstü pilleri özellikle birleştirilmek için tasarlanır ve fabrikada birlikte kullanım için eşleştirilir. Eşleştirilmemiş piller kullanılırsa, deşarj olurlar ve farklı oranlarda akım sağlarlar. Bu da, bir pilin diğer pile göre mütemadiyen gerilimin daha fazlasını alacağı anlamına gelir.

Başlangıçta hiçbir sıkıntı duymayabilirsiniz, ama piller kullanımdan ötürü yaşlandıkça, sorun daha da büyür. Pilleri biraz daha zorlarsanız, ısıl sürüklenme krallığına giriş yaparsınız (bu blogun başındaki resimlere bakabilirsiniz). İşin kötü tarafı, ısıl sürüklenmeye kapılan bir pil, diğerini de ısıl sürüklenmeye iter. Ve böylece yüzünüzden sadece birkaç santim uzaklıkta iki adet küçük, kızmış patlayıcınız olur. Dişlerinizi ve evinizi koruyun, pilleri birleştirmeyin.

Özet
Pillerinizi akıllıca seçin. Şüphede kalırsanız, AW IMR yüksek dirençli pilleri alın. Bobinlerinizi kendiniz hazırlıyorsanız, ilk ateşlemeden önce mutlaka deneme yapın. Ohm-altı kullanıyorsanız, bobininizin amp yükünü kolaylıkla kaldırabilecek uygun bir pil kullandığınızdan emin olun. Kurulumunuz bir kez çalıştı diye, devamlı ve aralıksız kullanım için güvenli olduğunu sanmayın - bobinlerin direnci zorlanınca değişebilir.

3 yorum:

Adsız dedi ki...

Emeğinize sağlık. Buhardaşlar için pile dair herşey mevcut. teşekkürler.

Unknown dedi ki...

Çok sağolun çok yararlı bilgiler

Unknown dedi ki...

Sağolun çok yararlı bilgiler